Hoe werkt een koppeling in een auto?
Bijna iedereen kent de functie van een koppeling in een auto. Maar hoe werkt een koppeling eigenlijk? En wat is de functie van het koppelingspedaal? U kunt het op deze pagina ontdekken.
Inhoudsopgave
Hoe werkt een koppelingsplaat?
Een koppelingsplaat is een essentieel onderdeel van een handgeschakelde versnellingsbak in een auto. Het zorgt dat de bestuurder kan schakelen tussen de verschillende versnellingen. Dit werkt als volgt:
De koppelingsplaat bevindt zich tussen de motor en de versnellingsbak. Aan de ene kant is het verbonden met de krukas van de motor en aan de andere kant met de ingaande as van de versnellingsbak.
Wanneer de bestuurder het koppelingspedaal indrukt, wordt een drukplaat tegen de koppelingsplaat gedrukt door een mechanisme dat de drukgroep wordt genoemd. Dit zorgt voor een tijdelijke scheiding tussen de koppelingsplaat en de vliegwiel van de motor. Hierdoor wordt de krachtoverbrenging tussen de motor en de transmissie onderbroken. Dit betekent dat de motor vrij kan draaien zonder de versnellingsbak aan te drijven.
Tijdens het schakelen tussen versnellingen, laat de bestuurder het gaspedaal los en drukt het koppelingspedaal in. Dit ontgrendelt de koppelingsplaat van het vliegwiel, waardoor de versnellingsbak vrij kan roteren. De bestuurder kan dan de versnelling wijzigen en het koppelingspedaal langzaam loslaten om de koppelingsplaat weer tegen het vliegwiel te laten drukken, waardoor de krachtoverbrenging tussen de motor en de versnellingsbak wordt hersteld.
Voor extra autokennis kunt u ook de informatiepagina over de werking van een automotor lezen.
Hoe werkt een koppelingspedaal?
Het koppelingspedaal in een auto is een voetbediende aansturing waarmee de koppeling tussen de motor en de transmissie kan worden bedient. Hoe dit werkt kunt u hier ontdekken:
Het koppelingspedaal is verbonden met een koppelingsvork of een koppelingscilinder, afhankelijk van het type koppelingsmechanisme. Wanneer het koppelingspedaal wordt ingetrapt, wordt deze verbinding geactiveerd, waardoor de koppelingsvork of cilinder beweegt.
De koppelingsvork of -cilinder is verbonden met de drukplaat, die vervolgens de koppelingsplaat tegen het vliegwiel drukt wanneer het koppelingspedaal niet wordt ingetrapt. De koppelingsplaat is meestal voorzien van een wrijvingsmateriaal, zoals een koppelingsvoering, dat zorgt voor grip tussen de koppelingsplaat en het vliegwiel.
De motor zal het vermogen nu kunnen overbrengen op de wielen. Wanneer het koppelingspedaal wel wordt ingetrapt, komt de koppelingsplaat vrij van het vliegwiel zodat de krachtoverbrenging tussen de motor en de transmissie wordt onderbroken. De bestuurder kan vervolgens schakelen tussen versnellingen.
Welke symptomen wijzen op een kapotte koppeling?
Het tijdig herkennen van een kapotte koppeling, kan extra schade voorkomen. Daarom vindt u hier de bekendste symptomen die horen bij een defect in de koppeling.
Slippen van de koppeling:
Na verloop van tijd kan de koppelingsplaat slijten, waardoor het wrijvingsmateriaal dunner wordt en de grip tussen de koppelingsplaat en het vliegwiel afneemt. Dit kan leiden tot slippen wanneer de koppeling wordt ingeschakeld, vooral bij het optrekken vanuit stilstand.
Lastig kunnen schakelen:
Wanneer het schakelen tussen de versnellingen lastiger wordt, kan dit wijzen op problemen met de koppeling. Dit kan variëren van moeizaam schakelen tot het niet kunnen schakelen naar een bepaalde versnelling.
Vreemde geluiden:
Ook kunnen er vreemde geluiden ontstaan tijdens het indrukken van het koppelingspedaal, zoals piepende, krakende of slijpende geluiden. Dit kan duiden op versleten of beschadigde koppelingsonderdelen.
Trillingen:
Een defecte koppeling kan leiden tot trillingen of schudden van de auto, vooral bij het optrekken vanuit stilstand of tijdens het schakelen.
Meer of minder weerstand op het koppelingspedaal:
Als het koppelingspedaal anders aanvoelt dan normaal, zoals zachter of harder dan gebruikelijk, kan dit wijzen op problemen met de koppelingscilinder, kabels of het hydraulisch systeem.
Geur van verbrande koppeling:
Door overmatige wrijving in de koppelingsplaat, kan er een vreemde geur ontstaan wat duidt op een verbrande koppeling.
Wat moet je doen als je koppeling vast zit?
Het kan gebeuren dat het koppelingspedaal blijft hangen, nadat het is ingedrukt. Naast het bellen van een autogarage of de ANWB, kunt u de volgende dingen zelf doen wanneer de koppeling vast zit:
Controleer de koppelingsvloeistof:
Wanneer de auto een hydraulisch koppelingssysteem heeft, dient het niveau van de koppelingsvloeistof te worden gecontroleerd. Een laag vloeistofniveau kan resulteren in problemen met het vrijkomen van de koppeling. Vul indien nodig bij met de juiste koppelingsvloeistof.
Controleer de koppelingskabel:
Heeft uw auto een mechanische koppeling, controleer dan de koppelingskabel op tekenen van slijtage, breuk of vastzitten. Soms kan de kabel vastlopen of breken, waardoor de koppeling niet volledig wordt vrijgegeven. Als de kabel beschadigd is, moet deze worden vervangen.
Probeer te ontkoppelen:
Door het koppelingspedaal meerdere keren stevig in te drukken en weer los te laten, kan de koppeling weer los komen. Soms kan een vastzittende koppeling loskomen door herhaaldelijk het pedaal in te drukken.
Inspecteer de koppelingscilinder:
Heeft de auto een hydraulisch koppelingssysteem, inspecteer dan de koppelingscilinder op tekenen van lekkage of defecten. Lekkage kan leiden tot drukverlies en problemen met het vrijkomen van de koppeling. Als de cilinder lekt of defect is, moet deze worden gerepareerd of vervangen.
Wanneer de bovenstaande tips niet helpen, zal de auto moeten worden afgesleept. Probeer niet de auto zelf te rijden als de koppeling vastzit, omdat dit verdere schade kan veroorzaken aan de transmissie of andere onderdelen.
Hoe werkt een koppeling in automaat auto’s?
In auto’s met een automatische transmissie wordt gebruik gemaakt van een ander type koppeling. Hierbij wordt namelijk gebruik gemaakt van een vloeistofkoppeling, ook wel bekend als een koppelomvormer. Dit maakt het mogelijk om het koppel van de motor naar de transmissie over te brengen zonder dat de bestuurder handmatig hoeft te schakelen.
Een koppelomvormer bestaat uit drie hoofdonderdelen: de stator, de turbine en het schoepenwiel. De stator zit in het midden, de turbine aan de ene kant en het schoepenwiel aan de andere kant. Tussen deze onderdelen zit transmissievloeistof. Dit zorgt voor de overdracht van het koppel tussen de turbine en het schoepenwiel.
Wanneer de motor draait, begint het schoepenwiel in de koppelomvormer te draaien door de kracht van de motor. De draaiende beweging van het schoepenwiel veroorzaakt een stroom van transmissievloeistof, die de turbine in beweging brengt.
Door de vorm van de schoepen in de turbine en het schoepenwiel wordt het koppel van de motor vermenigvuldigd voordat het wordt overgedragen aan de transmissie. Dit wordt koppelvermenigvuldiging genoemd en het helpt bij het verbeteren van de prestaties van de auto tijdens versnellen en bij het verplaatsen van zware lasten.
Eén van de unieke eigenschappen van een koppelomvormer is dat het een bepaalde mate van slip toestaat tussen de turbine en het schoepenwiel, zelfs wanneer de motor stationair draait. Hierdoor kan soepeler worden gereden, ook bij lage snelheden. Verder zal de kans op schade aan de transmissie afnemen.
Wat is een slippende koppeling?
Wanneer de koppeling geen volledige grip heeft op de aandrijflijn, wordt gesproken van een slippende koppeling. Hierdoor kan er slip optreden tussen de motor en de transmissie.
In auto’s met een handgeschakelde versnellingsbak kan een slippende koppeling ontstaan doordat de koppelingsplaten niet volledig tegen elkaar worden gedrukt. Hierdoor ontstaat wel wrijving maar geen goede krachtoverbrenging. Dit kan leiden tot verminderde versnelling, verhoogd brandstofverbruik en uiteindelijk zelfs tot schade aan de koppelingsplaten.
In automatische transmissies zal een slippende koppeling andere oorzaken hebben. De belangrijkste zijn: problemen met de transmissievloeistof, versleten koppelingsplaten of mechanische problemen in de transmissie.
Het is belangrijk om een slippende koppeling zo snel mogelijk te laten repareren om verdere schade aan de aandrijflijn te voorkomen.
Welke soorten koppelingen zijn er?
Er zijn verschillende soorten koppelingen, elk ontworpen voor specifieke toepassingen en voertuigtypen. Hier zijn enkele van de meest voorkomende typen:
Handmatige koppeling (schijfkoppeling):
Dit type koppeling wordt gebruikt in auto’s met handgeschakelde versnellingsbakken. Het bestaat uit een drukplaat, een koppelingsplaat en een vliegwiel. Door het indrukken van het koppelingspedaal wordt de drukplaat van de koppelingsplaat losgelaten, waardoor de overdracht van vermogen tussen de motor en de transmissie wordt onderbroken.
Automatische koppeling:
Deze koppeling wordt gebruikt in voertuigen met automatische transmissies. Het werkt met behulp van een vloeistofkoppeling, ook wel bekend als een koppelomvormer.
Centrifugaalkoppeling:
Dit type koppeling wordt vaak gebruikt in kleine motorvoertuigen zoals grasmaaiers, kettingzagen en sneeuwblazers. Dankzij centrifugale kracht kunnen de koppelingsplaten aan elkaar worden gekoppeld.
Hydraulische koppeling:
Deze koppelingen maken gebruik van hydraulische druk om de overdracht van vermogen tussen de motor en de transmissie te regelen. Ze worden vaak gebruikt in zware voertuigen zoals vrachtwagens en landbouwmachines vanwege hun vermogen om grote hoeveelheden koppel te verwerken.
Elektromagnetische koppeling:
Deze koppelingen maken gebruik van elektromagnetische kracht om de overdracht van vermogen te regelen. Ze worden vaak gebruikt in voertuigen met vierwielaandrijving en in sommige automatische transmissies.
Welk type koppeling wordt toegepast hangt af van factoren zoals het type voertuig, het gewenste rijgedrag en de technische voorkeuren van de fabrikant.
Waardoor slijten koppelingsplaten?
Koppelingsplaten kunnen om verschillende redenen slijten. Enkele bekende oorzaken zijn:
Normale slijtage:
Net als veel andere auto-onderdelen van een voertuig, slijten koppelingsplaten na verloop van tijd door normaal gebruik. Elke keer dat de koppeling wordt gebruikt, vindt er wrijving plaats tussen de koppelingsplaten, wat uiteindelijk leidt tot slijtage.
Onjuist gebruik:
Ruw rijgedrag, zoals abrupt optrekken, veelvuldig slippen van de koppeling of het belasten van de koppeling bij het slepen van zware lasten, kan de levensduur van de koppelingsplaten verkorten.
Verkeerde afstelling:
Een verkeerd afgestelde koppeling kan ervoor zorgen dat de koppelingsplaten ongelijkmatig slijten, waardoor sommige delen van de platen meer worden belast dan andere. Bijvoorbeeld wanneer de platen niet goed op elkaar zijn uitgelijnd.
Slijtage van andere onderdelen:
Problemen met gerelateerde onderdelen, zoals de drukplaat, het vliegwiel of het koppelingspedaal, kunnen zorgen voor een snellere slijtage van de koppelingsplaten.
Hitte:
Door bijvoorbeeld langdurig slippen of overbelasting, kan de temperatuur van de koppelingsplaten te hoog worden. Hierdoor kan vervolgens schade ontstaan zoals vervormingen.
Om de levensduur van de koppelingsplaten te verlengen, is het belangrijk om een goede rijtechniek te gebruiken, regelmatig onderhoud uit te voeren en eventuele problemen met de koppeling tijdig te laten repareren.
Waardoor kan een koppeling blijven hangen?
Een koppelingsplaat die blijft hangen kan verschillende oorzaken hebben:
Slijtage:
Als de koppelingsplaat is versleten, kan het gebeuren dat deze blijft hangen wanneer de koppeling wordt bediend. Dit kan te wijten zijn aan een dunne voering op de koppelingsplaat, waardoor deze niet volledig kan vrijkomen.
Vervuiling:
Vuil, modder of andere verontreinigingen kunnen tussen de koppelingsplaat en de drukplaat komen. Hier kan de grip afnemen of de koppelingsplaat kan minder soepel gaan bewegen.
Verkeerde afstelling:
Een verkeerde afstelling van de koppelingsmechanismen kan ervoor zorgen dat de koppelingsplaat niet volledig vrijkomt wanneer het koppelingspedaal wordt losgelaten.
Hydraulische problemen:
Bij auto’s met een hydraulische koppeling kunnen problemen met het hydraulische systeem ervoor zorgen dat de koppelingsplaat niet volledig vrijkomt. Dit kan worden veroorzaakt door lekkage in het hydraulische systeem, lucht in de leidingen of een defecte cilinder.
Mechanische problemen:
Tenslotte kunnen ook mechanische problemen in de bedieningsmechanismen er voor zorgen dat de koppelingsplaat blijft hangen. Daarbij valt te denken aan een versleten of vastzittende kabel (bij auto’s met een kabelbediende koppeling), een gebroken veer of een versleten druklager.
Als een koppelingsplaat blijft hangen, kan dit leiden tot problemen zoals moeilijk schakelen, trillingen tijdens het rijden of zelfs schade aan de koppelingsonderdelen. Het is daarom van belang om niet te lang door te rijden wanneer de koppeling blijft hangen.
Bent u op zoek naar een andere koppeling? Bekijk dan eens onze pagina over het kopen van gebruikte auto-onderdelen.
Via onze blogpagina vindt u interessante pagina’s over bijvoorbeeld:
• De werking van autoremmen
• De werking van een differentieel
• De werking van versnellingsbakken